و در رقابتی از پیش باخته خودروهای از ردهخارج شده خارجی را به بازارهای کشور تحمیل کردند، برخی ناظران امیدوارانه این اتفاق را گامی در راستای مشتریمداری ارزیابی کردند اما هنوز چند صباحی از تولید خودروهایی مانند پراید و مدل فراموش شده پژو نگذشته بود که جفای دیگری از تولیدکنندگان خودرو در داخل کشور بر ملا شد.
هر چند ابتدای تولید خودروهایی مانند پراید مصرفکنندگان داخلی خسته از پیکان سواری سر از پا نمیشناختند و به سرعت خودروهای قدیمی و با مصرفبالا را به مدلهای بهاصطلاح بهروزتر تبدیل کردند اما ناگفته پیدا بود که این خودروهای بهظاهر تازه و مطابق معیارهای روز جهانی، خیلی زود امتحان خود را در جادهها پس دادند و خریداران آنها خیلی زود متوجه شدند که بازهم خودرو سازان به همان سبک و سیاق سابق، خودروهای صفر بیکیفیت را با رنگ و لعاب بهتری در اختیارشان قرار دادهاند.
اگرچه امروزه کمتر از 15 سال از فعالیت نوین خودروسازان نمیگذرد، هر روز خبری فاجعهبار از نقصهای خودروهایی به گوش میرسد که روزگاری خودروهایی به روز و بسیار پیشرفته بهنظر میرسیدند.
در طول سالهای اخیر نظرسنجیها و آزمایشهای مختلف فنی نشان داده که خودروی پراید بیکیفیتترین خودروی کشور است. این در حالی است که هنوز یک سال از ساخت نمونههای جدید این محصول با عنوان 141 یا 132 نمیگذرد و همچنان سایپا در حال ساخت این خودروی بیکیفیت است. حتی در سال گذشته در اقدامی شگفتانگیز سایپا ساخت نخستین خودروی ملی خود را جشن گرفت که تمام اجزا و عناصر آن، همین خودروی کاملا بیکیفیت پراید بود.
خودروها همچنان پرمصرفند
این همه ماجرا نیست. با وجود آنکه تمام توصیههای مسئولان کشور مبنی بر صرفهجویی در مصرف انرژی همچنان ادامه دارد و مقام معظم رهبری نیز با توجه به اهمیت این موضوع امسال را سال اصلاح الگوی مصرف نامیده است اما جالباست بدانیم که نخستین خودروی ملی کشور به سبک و سیاق اعقابش همچنان پرمصرف است و کارخانههای خودروساز بیتوجه به این ضرورت ملی همچنان خودروهایی تولید میکنند که این اولویتها را به هیچ میانگارند.
سخن گفتن از اجحاف و کمفروشی سازندگان خودرو در حمایتها و پشتیبانی از محصولاتی که به بازار عرضه میکنند اصلا به هیچ آمار و ارقامی نیاز ندارد.
هر شهروند ایرانی که فقط یک دستگاه خودرو از سازندگان داخلی را در اختیار داشته باشد، میتواند با مراجعه به یکی از مراکزخدمات پس از فروش این خودرو سازان متوجه شود که تا چهاندازه خودروسازان داخلی نسبت به حمایت از محصولات خود جدی هستند.
اگر بخواهیم اندکی پیشتر برویم انبوه لطایفی که شهروندان در مورد این 2خودروساز ساخته و هجوآمیز دهان به دهان میشود، میتواند بازگوکننده واقعیتهای انکارناپذیری باشد که در حال حاضر در جامعه ما وجود دارد.
بیتوجه به مصرفکنندگان
بارها افرادی را دیدهایم که خودروی آنان با مشکل فنی مواجه است و پس از بارها مراجعه به تعمیرگاه مجاز، این مشکل همچنان حل نشده و در نهایت پس از پرداخت بخشهایی از هزینه تعمیر خودرو برخلاف تعهد خدمات پس از فروش، مشکل حل نشده و ادامه دارد.
از سویی، بسیاری از شهروندان که از مشکلات فنی خودروهای بهاصطلاح تازه تولید شده آگاه نیستند، هنگام استفاده از آنها به دلایل فنی جان خود را از دست میدهند و هیچ کس هم پاسخگو نیست.
کسی نمیداند که این رخدادها به چه دلیل بوده و عوامل فنی آن کدامند؟ تنها غم و اندوه برای بازماندگان باقی میماند و خسارتهای مالی و در برخی موارد معلولیت و افسوس.
براساس آخرین آمار منتشرشده، خودروی پراید بهدلیل حجم تلفات جانی زیاد، خطرناکترین محصول تولید شده در کارخانههای کشور است و پس از آن نیز خودروی پژو قرار دارد.
اما هنوز این2خودروساز براینباورند که محصولاتشان مشکلی ندارد و همچنان برای مصرفکنندگان داخلی نمونهای بسیار عالی و به روز است؛ غافل از اینکه هنوز بسیاری از امکانات استاندارد که از 2دهه پیش در کشورهای اروپایی در تولید خودروها به کار گرفته میشده در تولیدات این 2خودروساز خبری نیست.
امکانات ایمنی که منجر به سلامت مصرفکنندگان خودرو میشود، سالهاست که در تمامی کشورهای توسعه یافته به کار گرفته میشود اما 2خودروساز با حذف این ابزار، درهای فرسوده خودروسازی کشور را بر همان پاشنه میچرخانند که قبلا میچرخید.
خودرو یک پدیده وارداتی در جامعه ایران است. این افزار فنی امروزی هنوز با جامعه و اقتصاد ما به معنای واقعی عجین نشده است. هنوز جایگاه آن و اهمیت آن شناخته نشده است.
هنوز ابزارهای لازم برای بهرهگیری مفید و مناسب انسان از آن در جامعه ما رشد نکرده و بهدلیل درآمدهای نفتی با تزریق آن به جامعه تنها صنعتی بیهویت شکل گرفته که هیچ اتکایی به مردم و مشتریان خود ندارد.
کدام مرجع، کدام ایمنی؟
نهادهای بسیاری برای ارتقای ایمنی خودرو در کشور در حال فعالیت هستند. پلیس راهنمایی و رانندگی کشور از سویی و مسئولان سیاستگذاری کشور در کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی از سوی دیگر با طرح موضوعات مختلف در تلاش هستند تا ایمنی خودرو را در کشور ارتقا دهند.
اما در این میان تنها نهادی که هیچ تلاشی برای افزایش ایمنی خودرو انجام نمیدهد وزارت صنایع و معادن است. وزارتخانهای که تمام خودروسازان داخلی زیر نظر آن کار میکنند و برنامه و سیاستگذاری این وزارتخانه تاثیری مستقیم بر فعالیت خودروسازان دارد.
تا به امروز اگرچه نهادهای مختلف، تلاش خود را برای افزایش ایمنی خودرو به کار بسته اند، اما نتیجهای در بر نداشته است. ماجرا از این قرار است که وزارت صنایع و معادن و در کنار آن سازمان گسترش و نوسازی صنایع بهعنوان پدرخواندههای صنعت خودروسازی با تولید خودروهای بیکیفیت و فروش آن به قیمت بالا توانستهاند تاکنون رکورد جاودانهای را از خود به جا بگذارند؛
رکوردی که کارخانههای خودروسازی جهان مانند بنز و بیام و نتوانستهاند به حداقلی از آن دست یابند. در این میان، تنها شهروندان کشور هستند که قربانیان آرام و خاموش محصولات بیکیفیت و پرحادثه خودروسازان داخلیاند؛بهطوری که وزیر محترم صنایع کشور با انتقاد از پلیس راهنمایی و رانندگی کشور بارها اعلام کرده است که این نهاد صلاحیت اعلام ایمنی خودرو را ندارد و در تمامی کشورهای جهان، هیچگاه پلیس، مرجع اعلام ایمنی خودرو نیست.[آشنایی با نکات ایمنی در رانندگی]
به تعبیر وزیر محترم، انگار تنها مرجع اعلام و یا افزایش ایمنی خودرو وزارت صنایع است. شاید به همین دلیل است که همیشه خودروهای ساخت داخل از آخرین فناوریهای به روز، سالها عقبمانده و این وزارتخانه در به روز رسانی محصولات خود، تنها توانسته است نمونههای بیکیفیت خارجی را به نمونههای پرفروشی تبدیل کند که قاتل جان شهروندان کشور باشد.